Miền Tây xưa nay nổi tiếng về các món đặc sản vùng sông nước. Sau đây, xin giới thiệu một số món ngon độc đáo của vùng đất này.
Cá lóc hấp mẻ
Trong các loài cá nước ngọt ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thì cá lóc là đặc sản tiêu biểu nhất. Cá lóc được chế biến rất nhiều món, từ nướng, chiên, hấp, nấu canh…
Làm món này cũng khá đơn giản: bạn sử dụng cá lóc đồng khoảng 800g tới 1kg, còn sống. Hấp mẻ cũng như nướng, không cần đánh vảy, cạo nhớt, mổ bụng, hay tẩm ướp gia vị trước.
Cơm mẻ là chất làm chua từ cơm nguội cho lên men. Cơm mẻ có vị chua dịu, rất đặc trưng.
Hành cọng cắt khúc dài, sắp xuôi, hành củ cắt mỏng, lót dưới khay. Cá ngâm nước muối vài phút, rửa thật sạch, để lên trên khay. Phủ một chén cơm mẻ lên mình cá, để lửa sôi liu riu. Thấy da cá nhăn nhíu lại là cá đã chín.
Món này ăn với bánh tráng cuốn tép luộc kèm rau thơm, khế xanh, xà lách, chuối chát, bún và tai heo luộc. Nước chấm có thể là nước mắm me hoặc chút cơm mẻ dầm muối ớt.
Cá chạch bằng ngón chân cái, mình dẹp, đầu nhỏ hơi nhọn, dài khoảng gang tay, sống dưới lớp đất phù sa dày hai, ba tấc. Cá chạch ăn các sinh vật phù du có trong đất.
Cá chạch bắt lên rửa nước phèn chua cho sạch, sắp lên dĩa. Cơm mẻ tán nhuyễn ra, dằn chút muối, đường, bột ngọt cho dịu; ớt băm nhỏ trộn vào thử vừa ăn là được. Rau sống ở vườn gồm: chuối chát, khế chua, đọt cóc, ngò gai, mù ôm rửa sạch cũng được đươm ra dĩa. Sau đó là bếp than hồng đỏ rực được đem ra.
Cá chạch sắp lên vĩ nướng, khi nghe mùi thơm bắt mũi, da cá nhăn dúm lại, bong ra là chấm cơm mẻ dùng được.
Ăn cá chạch nướng, kẹp với rau sống chấm cơm mẻ. Thịt cá beo béo, mùi cá nướng thơm lựng, cơm mẻ chua chua, mằn mặn, ngon ngót, cay cay, nhâm nhi vài cốc rượu đế ngon với vài người bạn thì thật là tuyệt vời.
Chuột nướng chao
Đồng bằng sông Cửu Long có rất nhiều chuột đồng. Có nhiều loại chuột như: chuột cơm to bằng cườm tay trở lại, mình nâu, ức trắng, thịt thơm, mềm, loại này chuyên ăn lúa, chuột dừa chuyên sống ở trên đọt dừa, khoét trái, ăn cơm dừa, chuột cống nhum, mình to bằng bắp tay, lông đen, thịt dẻ, ngọt, ăn lúa và khoai củ.
Chuột chế biến được nhiều món, trong đó có món chuột nướng chao rất độc đáo và hấp dẫn.
Làm món chuột ướp chao nướng vỉ cũng đơn giản. Người ta đập đầu cho chuột chết, dùng nước sôi cạo sạch lông (có nơi thui với lửa rơm), móc bỏ ruột, lấy phần gan tim, cắt bỏ đầu, để nguyên con hoặc chặt cỡ hai, ba ngón tay tùy theo chuột lớn nhỏ. Kế đến nhúng thịt vào tô chao có ướp sẵn tiêu, tỏi, bột ngọt, ít muối ăn, tí nước mắm ngon cho thơm.
Bếp than được đốt đỏ hồng. Gắp thịt chuột sắp lên vỉ nướng và trở đều. Khi thịt chuột hơi tái màu, phết thêm chao cho thấm, nướng tiếp; đợi thịt có mùi thơm và cháy xem xém là được.
Chuột ướp chao nướng vỉ chấm với nước tương dầm ớt hiểm xanh hoặc nước mắm chao ăn kèm với rau thơm, đậu bắp nướng.
Lẩu chua bông súng cá rô đồng
Rau ăn lẩu chua cá rô đồng rất phong phú như: bông súng, đậu bắp, rau muống, cù nèo, rau nhút, bắp chuối, giá sống, cần ống… Nhưng thành phần rau chủ yếu vẫn là bông súng đồng. Bông súng mọc hoang rất nhiều ở các bưng, đìa, ao, vũng… Loại rau này hình cọng, mọc ngầm dưới nước. Hoa bông súng màu tím than khi nở rất đẹp. Cọng bông súng tước bỏ vỏ, cắt đoạn chừng 10cm cho dễ ăn.
Nồi nước bắc lên, khi nước sôi dằn ít muối hột. Sả bằm phi nhẹ, ớt xắt lát để vào khi nước sôi dịu xuống. Nêm đường, bột ngọt, tí nước mắm ngon. Lần lượt bỏ cà, khóm, me vô nồi nước. Nếu có con mẻ tán nhuyễn làm chất chua thì rất tuyệt. Nêm lẩu bằng rau mù om là đúng điệu nhất, bởi loại rau này có mùi thơm rất dân dã.
Cá rô thả vào nồi lẩu vừa chín vớt ra dĩa, giẻ chấm với nước mắm ngon nguyên chất. Rau nhúng vào nồi lẩu sôi liu riu ít nhiều tùy theo ý thích của bạn, ăn với bún hoặc cơm. Thịt cá rô thơm béo, bông súng mềm dịu, nước lẩu chua hơi cay sẽ làm cho du khách khoái khẩu, ăn xuất mồ hôi “giải nghể”!
Gỏi ốc đắng trộn bắp chuối: Ở ĐBSCL, ốc đắng có khá nhiều và quanh năm trên những cánh đồng, sông rạch, mương vườn. Chỉ cần cầm rổ thưa lội xuống kinh, rạch, mương, ao mò xúc khoảng non giờ đồng hồ là bạn có thể bắt được vài ký ốc đắng đem về lấy ruột làm gỏi, hoặc kho sả ớt…